Fid-9 ta’ Mejju 2025, id-Direttorat għat-Tagħlim Tul il-Ħajja u l-Impjegabbiltà (Directorate for Lifelong Learning & Employability, DLE), fi ħdan il-Ministeru għall-Edukazzjoni, l-Isport, iż-Żgħażagħ, ir-Riċerka u l-Innovazzjoni (Ministry for Education, Sport, Youth, Research and Innovation, MEYR), ipparteċipa f’laqgħa ta’ livell għoli dwar it-Tixjiħ Attiv u l-Kura fil-Komunità f’Eżerċizzju Nazzjonali ta’ Involviment tal-Partijiet Ikkonċernati. Dan kien parti mill-Grupp ta’ Ħidma Permanenti dwar it-Tixjiħ (Standing Working Group on Ageing, SWGA), imwettaq taħt l-awspiċi tal-Kummissjoni Ekonomika għall-Ewropa tan-Nazzjonijiet Uniti (United Nations Economic Commission for Europe, UNECE).

Flimkien ma’ pajjiżi oħra tan-Nazzjonijiet Uniti, Malta kellha l-kompitu li taġġorna l-Istrateġija ta’ Implimentazzjoni Reġjonali (Regional Implementation Strategy, RIS) fir-rigward ta’ sfidi emerġenti f’soċjetajiet li qed jixjieħu. L-objettiv ta’ dan l-Eżerċizzju Nazzjonali ta’ Involviment tal-Partijiet Ikkonċernati huwa li jiġu previsti l-isfidi antiċipati għas-soċjetajiet li qed jixjieħu, b’referenza speċjali għal, u b’enfasi fuq, il-litteriżmu diġitali u t-tagħlim tul il-ħajja għall-adulti akbar fl-età.  Din il-laqgħa tal-partijiet ikkonċernati kellha bħala għan id-diskussjoni tal-istrateġiji, l-isfidi u l-isforzi kollaborattivi biex titjieb l-inklużjoni diġitali u l-inkoraġġiment tat-tagħlim tul il-ħajja fost adulti akbar fl-età. L-Onor. Dr Jo-Etienne Abela, Ministru għas-Saħħa u t-Tixjiħ Attiv, u l-Onor. Dr Malcolm Paul Agius Galea, Segretarju Parlamentari għat-Tixjiħ Attiv, kienu preżenti u ppresedew il-laqgħa tal-partijiet ikkonċernati.

Dawn li ġejjin kienu wħud mill-punti diskussi:

1. Kif taħseb li l-involviment f’attivitajiet ta’ tagħlim jaffettwa l-benesseri konjittiv u emozzjonali aktar tard fil-ħajja?

Intwera li l-involviment volontarju f’attivitajiet konjittivi jirriżulta f’titjib sinifikanti fis-saħħa tal-moħħ billi jittardja l-bidu tad-deterjorament konjittiv. L-istimulazzjoni mentali permezz ta’ tagħlim kontinwu mhux biss tinkoraġġixxi l-benesseri psikoloġiku ġenerali aktar tard fil-ħajja iżda tikkontribwixxi wkoll għalih.

2. Taħseb li t-tagħlim tul il-ħajja jikkontribwixxi għal sens ta’ skop u konnessjoni soċjali aktar tard fil-ħajja?

L-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa (World Health Organisation, WHO) tissuġġerixxi tliet eżiti li jirriżultaw mit-tixjiħ attiv permezz tat-tagħlim: is-saħħa, is-sigurtà u l-parteċipazzjoni. It-tagħlim tul il-ħajja huwa proċess ta’ tagħlim kontinwu matul il-ħajja ta’ persuna. L-edukazzjoni żiedet il-litteriżmu fis-saħħa, u rriżultat f’żieda fl-istennija tal-għomor. F’Malta, fl-2022, l-istennija tal-għomor kienet ta’ 82.70 sena. It-tagħlim tul il-ħajja jipprovdi opportunitajiet għall-individwi biex jiżviluppaw il-ħiliet u l-kompetenzi tagħhom, li jagħtu livell akbar ta’ realizzazzjoni personali. Hemm benefiċċji soċjali mit-tagħlim tul il-ħajja: it-tagħlim tul il-ħajja jinkoraġġixxi lin-nies jinvolvu ruħhom fi programmi ta’ tagħlim, u jikkonnettjaw ma’ oħrajn permezz ta’ interessi kondiviżi. Ħbiberiji ġodda li ffurmaw permezz tat-tagħlim flimkien x’aktarx li qatt ma kienu jseħħu fin-nuqqas ta’ involviment fit-tagħlim tul il-ħajja.

3. Liema huma l-aktar pjattaformi jew programmi effettivi biex jinvolvu lill-persuni akbar fl-età fit-tagħlim f’Malta?

a. L-Università tat-Tielet Età – l-Università ta’ Malta

b. Id-Direttorat għat-Tagħlim Tul il-Ħajja u l-Impjegabbiltà (DLE)

c. Il-Kulleġġ Komunitarju għat-Tielet Età – l-MCAST

d. Iċ-Ċentri għat-Tixjiħ Attiv f’Malta – il-Gvern ta’ Malta

e. Il-Pjattaforma Ewropea għall-Edukaturi tat-Tagħlim għall-Adulti (EPALE)

f. L-Aġenda tal-UE – il-Perkorsi ta’ Titjib tal-Ħiliet.

4.  Liema ostakli jiffaċċjaw l-adulti akbar fl-età fl-aċċess jew fil-parteċipazzjoni fi programmi ta’ tagħlim tul il-ħajja?

a. L-impenji tal-familja u tax-xogħol

b. Id-diversi problemi tas-saħħa bħal destrezza, diskors jew smigħ limitat u indeboliment tal-vista u difetti konjittivi

c. Id-distanza u t-trasport

d. Il-barrieri lingwistiċi

e. In-nuqqas ta’ fehim tal-importanza tat-tagħlim

f. Id-diversità kulturali

g. Id-differenzi bejn is-sessi

h. In-nuqqas ta’ motivazzjoni.

5. Liema strateġiji jistgħu jintużaw biex jagħmlu t-tagħlim tul il-ħajja aktar inklużiv għall-persuni akbar fl-età?

L-importanza tat-tagħlim tul il-ħajja qed tikber dejjem aktar hekk kif tiżdied l-istennija tal-għomor. Għadd kbir ta’ adulti li qed jixjieħu jsibu li t-tagħlim tul il-ħajja jagħtihom benefiċċji enormi li jvarjaw minn funzjoni konjittiva u fiżika mtejba, ħajja soċjali mtejba u inklużività, b’mod partikolari aktar tard fil-ħajja. Il-perseveranza fit-tagħlim kontinwu mhijiex faċli. Din tirrikjedi programmi ta’ appoġġ fil-komunità, mudelli edukattivi innovattivi u l-ħolqien ta’ ambjent ta’ tagħlim pożittiv kemm fir-residenzi personali tal-adulti kif ukoll fiċ-ċentri tal-komunità li jkunu adattati għall-iskop. Id-DLE jipprovdi diversi korsijiet f’ħiliet essenzjali, bħal ħiliet diġitali, korsijiet introduttorji tal-lingwi, litteriżmu medjatiku u klassijiet miftuħa primarjament maħsuba biex iżidu l-ħiliet tal-istudenti f’ambjent miftuħ mhux formali li jippromwovi l-interazzjoni soċjali u l-inklużività.

Minħabba s-sinifikat ta’ din id-diskussjoni, se jiġi ppreżentat rapport tal-eżiti tal-laqgħa lis-segretarjat tal-UNECE.  Dan ir-rapport, flimkien ma’ rapporti minn pajjiżi parteċipanti oħra, se jiġi analizzat u se jiġu inklużi temi/suġġetti biex tiġi aġġornata l-Istrateġija ta’ Implimentazzjoni Reġjonali (RIS) tal-Pjan ta’ Azzjoni Internazzjonali ta’ Madrid dwar it-Tixjiħ (Madrid International Plan of Action on Ageing, MIPAA). 

Awtur: Dr Antoine Vassallo

Editjat mis-Sur Grazio Grixti

Id-Direttorat għat-Tagħlim Tul il-Ħajja u l-Impjegabbiltà (DLE)